İşverenin İşten Ayrılırken İmzalattığı İbraname Geçerli Midir? İbraname Nasıl Geçerli Olur?
İşverenin İşten Ayrılırken İmzalattığı İbraname Geçerli Midir? İşçi ve işveren arasında bir çok davaya konu olan, işverenler tarafından işçiye imzalatılan ibraname kanunen geçerli mi? İşverenler tarafından işçiye imzalatılan ibranamenin kanunen geçerli olma şartları nelerdir? Bu yazıda @malimüsavirtürkiye ye sık sorulan sorular arasından seçtiğim bu sorulara yanıt bulacaksınız.
İbraname, bir işçinin işten ayrıldıktan sonra işveren tarafından alacaklarının tamamını aldığını belirttiği resmi bir belgedir. İşçi, bu belgeyi imzalayarak işverene herhangi bir hak talebinde bulunmayacağını kabul eder. Bu nedenle, işveren tarafından sunulan bir ibraname imzalanmadan önce dikkatlice incelenmelidir.
İbranamenin geçerli olabilmesi için işçinin öncelikle alacaklarını tam ve eksiksiz bir şekilde almış olması gerekir. Ayrıca, ibranamenin işçi tarafından serbest iradesiyle imzalandığına dair bir kanıt bulunmalıdır. Bazen işçilere, işten ayrılmadan önce baskı altında oldukları veya haklarını tam olarak anlamadıkları için ibraname imzalamaları istenebilir. Bu durumda, işçi daha sonra haklarını korumak için hukuki yolları arayabilir.
İbranameye ilişkin olarak açılan davalarda, genellikle işçinin ibranameyi hangi koşullar altında imzaladığına ve alacaklarının gerçekten tam olarak ödenip ödenmediğine odaklanılır. İşçi, ibranamenin geçersiz olduğunu iddia ederek alacaklarını talep edebilir veya ibranameyi imzalamaya zorlandığını iddia ederek tazminat talep edebilir.
Yargıtay 22. Hukuk Dairesi’nin 2017/18379 Esas, 2018/26445 Karar sayılı ve 06.12.2018 tarihli ilamında; İşçiden alınan “Ben işten kendi isteğimle ayrılıyorum. Bugüne dek hak etmiş olduğum ücretlerimi, kıdem-ihbar tazminatlarımı, yıllık izin ücretlerimi ve tüm kanuni haklarımı aldım.” şeklindeki ibranamenin geçersiz olduğu içtihat edilmiştir.
Yargıtay 22. Hukuk Dairesi Esas: 2017/18379 Κarar: 2018/26445 Κ. Tarihi: 06.12.2018
Ancak, her durumda olduğu gibi, bu tür davaların sonucu belirli koşullara ve kanunlara bağlıdır. Davaların sonuçları, yasalara, işçi ve işveren arasındaki anlaşmalara ve sunulan kanıtlara bağlı olarak değişebilir.
İşçi ile işveren arasında imzalanacak olan ibranamenin geçerlilik şartları Türk Borçlar Kanunu’nun 420. maddesinde düzenlenmiştir. Bu maddede sayılan koşulları taşımayan ibranameler geçersizdir.
Türk Borçlar Kanunu’nun 420. maddesine göre İbranamenin geçerli sayılabilmesi için;
- (i) yazılı olması,
- (ii) ibra tarihi itibarıyla sözleşmenin sona ermesinden başlayarak en az 1 aylık sürenin geçmiş olması,
- (iii) ibra konusu alacağın türünün ve miktarının açıkça belirtilmesi ve
- (iv) ödemenin eksiksiz ve banka aracılığıyla yapılması şarttır.
Uygulamada genellikle ibranamenin imzalatıldığı tarih, işçinin iş sözleşmesinin feshedildiği tarih olarak yazılmaktadır. İlgili düzenleme kapsamında ise ibranamenin, iş sözleşmesinin sona ermesinden itibaren en az 1 aylık sürenin geçmesinden sonra imzalatılması gerekmektedir. İş sözleşmesinin sona erdiği tarihte imzalatılan ibranamenin geçerliliği olmuyor. Ayrıca, ibraname içeriğinde alacağın türü ve miktarının açıkça belirtilmesi de ibranameyi geçerli hale getirmiyor, ibranamede belirtilen tutarların banka aracılığı ile ödendiğinin ispat edilmesi gerekmektedir.
Saygılarımla,
