SGK, ‘işçinin ahlak ve iyi niyet kurallarına aykırı davranışı nedeniyle fesih’ anlamına gelen ‘Kod 29’u kaldırdı. Yerine 9 yeni kod getirilirken, daha önce ‘Kod 29’la çıkarılmış işçilerin bildirimlerinin değiştirilmesi gerekiyor.
Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) 1 Nisan itibarıyla yürürlüğe giren genelgeyle ‘işveren tarafından işçinin ahlak ve iyi niyet kurallarına aykırı davranışı nedeniyle fesih’ anlamına gelen ‘Kod 29’u kaldırdı. Bu kodla işten çıkarılan bir çalışan, kıdem ve ihbar tazminatı hak etmediği gibi işsizlik ödeneğinden de yararlanamıyor. 17 Nisan 2020’den bu yana fesih yasağı uygulanıyor. Fesih yasağı çerçevesinde işverenlerin işçi çıkarmaları yasak. Diğer yandan fesih yasağının bazı istisnaları var. Yasağın başından beri ‘Kod 29’ olarak bilinen işverenin işçiyi ahlak ve iyi niyet kurallarına aykırı davranışı nedeniyle işten çıkarması çokça gündeme gelmişti. İşverenlerin fesih yasağını aşmak için işçileri bu kodla çıkarma yoluna gittikleri iddia edilmişti.
2020’DE 176 BİN 662 KİŞİ
SGK, bu iddialara açıklık getirmek amacıyla geçen hafta bir basın açıklaması yaptı. 2020 yılında 176.662 kişinin ‘Kod 29’la işten çıkarıldığını ve bu sayının önceki yıllara göre daha az olduğu ifade edildi. Bu kapsamda 2018’de 233.430, 2019’da ise 194.524 kişinin bu kodla işten çıkarıldığı belirtildi. SGK’nın Kod 29’u kaldırmasıyla, bu kapsamda yer alan her bir durum için ayrı ayrı olmak üzere 8 yeni fesih kodunu hayata geçirdi. Buna göre işverenler 1 Nisan 2021 ve sonrasında bu yeni kodları kullanarak işten çıkış bildirimi yapacak ve ‘Kod 29’u kullanamayacaklar.
İŞ BULMAK KOLAYLAŞIR
Yeni fesih kodları İş Kanunu’nda yer alan ve işverenin işçiyi ahlak ve iyi niyet kurallarına aykırı davranışlar nedeniyle işten çıkarmasının detaylarını içerecek şekilde hazırlanmış kodlar. Ancak daha önce ‘Kod 29’la işten çıkarılmış işçilerin de bildirimlerinin değiştirilmesinin sağlanması gerekiyor. Bu sayede işçilerin yeni iş bulabilmeleri kolaylaşabilir. SGK’nın işverenleri bu konuda zorlayacak bir uygulamaya gitmesi yerinde olur.
İŞTE YENİ GETİRİLEN 9 KOD
Kod 42: Gerçeğe uygun olmayan bilgiler veya sözler söyleyerek işçinin işvereni yanıltması.
Kod 43: İşçinin, işveren yahut bunların aile üyelerinden birinin şeref ve namusuna dokunacak sözler sarfetmesi veya davranışlarda bulunması, yahut işveren hakkında şeref ve haysiyet kırıcı asılsız ihbar ve isnadlarda bulunması.
Kod 44: İşçinin başka bir işçiye cinsel tacizde bulunması.
Kod 45: İşçinin işverene yahut bir işçiye sataşması, işyerine sarhoş, uyuşturucu madde almış olarak gelmesi ya da işyerinde bu maddeleri kullanması.
Kod 46: İşçinin, işverenin güvenini kötüye kullanması, hırsızlık yapması, işverenin meslek sırlarını ortaya atması.
Kod 47: İşçinin, işyerinde, yedi günden fazla hapisle cezalandırılan ve cezası ertelenmeyen bir suç işlemesi.
Kod 48: İşçinin işverenden izin almaksızın veya haklı bir sebebe dayanmaksızın ardı ardına iki işgünü işine devam etmemesi.
Kod 49: İşçinin görevlerini kendisine hatırlatıldığı halde yapmamakta ısrar etmesi.
Kod 50: İşçinin kendi isteği veya savsaması yüzünden işin güvenliğini tehlikeye düşürmesi, işyerinin malı olan veya malı olmayıp da eli altında bulunan makineleri hasara ve kayba uğratması.
DEVAMSIZLIKLA HIRSIZLIK ARTIK AYRI TUTULACAK
Kod 29 eski haliyle pek çok farklı durumu içerisinde barındıran bir koddu. İşçinin hırsızlık yaptığı için mi yoksa devamsızlık yaptığı için mi işten çıkarıldığı anlaşılamıyordu. Böyle olunca da Kod 29 ile işten çıkarılan işçilerin yeni iş bulmaları zorlaşabiliyordu. Yeni kodlar kullanılmaya başlanınca işçinin hangi gerekçeyle işten çıkarıldığı net bir şekilde ortaya konulacağı için devamsızlık yapan işçiyle hırsızlık yapan işçi birbirinden ayrılmış olacak.
